پاسخ :

 با استناد به ماده 55 آیین نامه و مقررات حفاظتی پرس ها (پرسکاری سرد فات)  ، مصوب   75/2/8

 که مقرر می دارد

«از پدال پایی فقط در صورتی استفاده شودکه پرسکار به طور اطمینان بخشی  حفاظت شده باشد  مانند هنگام استفاده  از قالب های محفوظ»

و با توجه به اینکه در اینگونه مواقع پرس باید به سیستم فرمان دوشستی که همزمان عمل نماید مجهز باشد یعنی راه اندازی پرس هنگامی صورت گیرد که هر دو شستی با هم فشرده شود تا به هیج عنوان هنگام عمل پرس دست کارگر در منطقه خطرقرارنگیرد

 و مستندا ً به بند2ازماده 143آیین نامه مذکور که مقرر می دارد

«این ابزارها (منظور  همان انبرکی که سئوال کننده اظهار داشته )نبایستی به هیچ وجه جایگزین روش های حفاظ گذاری منطقه عمل پرس ها شوند»

بنابراین از نقطه نظر کارشناسی اینجانب، کارفرما به علت عدم رعایت مقررات ذکر شده مسئول می باشد

اما عدم استفاده از انبرک توسط کارگر نیز بی تأثیر در بروز حادثه نبوده است که کارشناس بررسی کننده حادثه بنا به استنباطی که از بررسی ها و بازدید میدانی و استماع اظهارات خود که به عمل آورده حاصل می نماید میزان تأثیر پذیری بروز حادثه را ازبی مبالاتی کارگر مبنی بر عدم استفاده از انبرکی که تحویل وی شده با لحاظ نمودن وظیفه نظارتی کارفرما با استناد به ماده 91 قانون کارباید مورد ارزیابی قرار دهد

ماده 91

کارفرمایان و مسئولان کلیه واحدهای موضوع ماده 85 این قانون مکلفند براساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تامین حفاظت و سلامت وبهداشت کارگراان در محیط کار ، وسایل وامکانات لازم را تهیه و در اختیار آنان قرار داده و چگونگی کاربرد وسایل فوق الذکر را به آنان بیاموزند و درخصوص رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی نظارت نمایند. افراد مذکور نیز مم به استفاده و نگهداری از وسایل حفاظتی وبهداشتی فردی و اجرای دستورالعملهای مربوطه کارگاه می باشند .

 ********************

کارشناس رسمی دادگستری در رشته حوادث ناشی از کار

  آدرس وب سایت http://masouliat.ir/

***********************************************************

 آدرس وبلاگ http://bokharaei.blog.ir/

آدرس کانال تلگرام https://telegram.me/bokharaey

انتشار مطالب با ذکر منبع بلامانع است

*************************************************************

آموختن درسی بزرگ در بررسی یک حادثه 

غروب یکی از روزهای سرد زمستان ، حادثه ای منجر به فوت  را دریک پروژه ساختمانی بررسی می کردم ، در حین بررسی حادثه متوجه شدم که مردی در کنجی نشسته و لرزان از سرما ، در حال گریستن بود وبا خود زمزمه می کرد ، سؤال کردم که ایشان کیست ، گفتند پدر متوفی ، نزد او رفتم و گفتم ، من کارشناس بررسی کننده این حادثه هستم ، اگر مطلبی هست بفرمایید ، آهسته و گریان گفت که چیزی نیست ، امروز صبح با پسرم برسرموضوعی اختلاف داشتیم وبا ناراحتی ازهم جدا شدیم ، پسرم چند قدمی از من دور شد ، دوباره بر گشت ، از من خدا حافظی کرد ، به اینجا که رسید با صدای بلند گریه کرد و در حالی که بر سرش میزد ،  گفت  «من نمی دانستم که این آخرین خدا حافظی اوست » و مدام تکرار می کرد که من نمی دانستم که این «آخرین خدا حافظی اوست» سخن این مرد داغدیده ، درسی به من آموخت که اگرصدها کتاب می خواندم،چنین درس بزرگی درزندگی نمی آموختم ، که آگاه باشم که هر زمانی که با هرکسی خدا حافظی میکنم ، یادم باشد که ممکن است ، این آخرین خداحافظی من با او باشد

 بله عزیزان من ، یادمان باشد ، هر زمان که از پدر و یا مادر و یا همسر و فرزندان و دیگر عزیزان و آشنایانمان خدا حافظی می کنیم  ، ممکن است که این «آخرین خدا حافظی ما با آنان باشد» ودیگر تا ابد سخنی از آنان نشنویم  و یا شاهد خنده و یا گریه و یا اخمی ازسوی آنان نباشیم ، پس یادمان باشد که همواره با مهربانی و خوشرویی از یکدیگر خداحافظی کنیم

اما روی سخنم با آنانی که در هر مقام و جایگاهی  ، به علت عدم انجام وظایف وعدم اجرای مقررات ایمنی ، این  «خدا حافظی ها»راتبدیل به «آخرین خداحافظی» می کنند ، آگاه باشند که عامل چه دردها و رنج ها و آلام برای خانواده ها هستند

همیشه در زیر نوشتارم می نویسم «کارشناس غلامرضا بخارایی» ولی درزیر این نوشته می نویسم «غلامرضابخارایی ، بنده آن پدرمتوفی » چونکه او به من درسی بزرگ آموخت و مرا بنده خود ساخت

___________________________

  آدرس وب سایت        http://masouliat.ir/

 آدرس وبلاگ          http://bokharaei.blog.ir/

___________________________

آدرس کانال تلگرام :

  https://telegram.me/bokharaey

 __________________________

  انتشار مطالب با ذکر منبع بلامانع است

سؤال :

جناب مهندس بخارایی ، چرا شما کارشناسان حوادث ناشی از کار ، در بررسی حوادث در پروژه های ساختمانی  ، به هر حال ما مهندسین ناظر  را چند درصدی مقصر می کنید ، مگر ما ناظر دائم هستیم و یا اینکه میتوانیم مرتب در سر پروژه باشیم ، ببینیم  که کی چه کار می کند

پاسخ :

جناب مهندس  ، در پاسخ به سؤال شما ، موارد زیر به استحضار می رسد

1 – استحضار داشته باشید که هستند کارشناسانی که ، در بررسی چنین حوادثی ، اعتقادی به وجود رابطه سببیت و رابطه علیت  بین عدم نظارت شما  براجرای مقررات ایمنی  در حین اجرای پروژه و بروز حوادث کاری ، نداشته و اعتقاد دارند که در صورت احراز ِاهمال شما در این ارتباط  ، موضوع  از مصادیق تخلفات شما بوده و باید  در جائیکه به اینگونه تخلفات رسیدگی می شود ، پاسخگو باشید فلذا شما را مسئول قلمداد نمی کنند و اینگونه استدلال می کنند که اگر شما در اینگونه موارد مسئول باشید،هستند دیگر اشخاص حقیقی و حقوقی که مسئولیت نظارت بر دیگر امور را دارند ، پس خیلی اشخاص در ارتباط با خیلی مسایل باید مسئول شناخته شوند و نیز اینکه آیا به واقع اگر شما متذکر نواقص ایمنی جهت جلوگیری از حوادث کاری می شدید ، حادثه ای رخ نمی داد  ( مجددا ً تکرار می کنم که فقط نظارت شما در ارتباط با رعایت مقررات ایمنی در راستای جلوگیری ازبروز حوادث کاری منظور نظر است  و به هیچ عنوان در ارتباط با دیگر وظایف شما نیست)

و نیز هستند بسیاری از کارشناسانی که در صورت احراز عدم انجام وظیفه مربوطه از سوی شما در ارتباط با نظارت بر اجرای مقررات ایمنی وفق مبحث 12مقررات ملی ساختمان و نیز آیین نامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی و دیگر مقررات مرتبط با این موضوع ، درصدی از بروز حادثه را متأثر از این اِهمال استنباط کرده وبه همان میزان ، شما را مسئول قلمداد می کنند و اینگونه استدلال می کنند که نظارت یک محل خاص و مشخص و محدود ، به شما سپرده شده و قانونگذار نیز به صِراحت شما را مسئول این نظارت دانسته  و نیز آن درصد از مسئولیتی را هم که متوجه شما می کنند یک استنباط  کارشناسی  از تأثیر پذیری بروز حادثه از این اِهمال در انحام وظیفه است

البته توجه داشته باشید ، این مسئولیتی که کارشناس متوجه شما می نماید صِرفا ً از بُعد فنی و تخصصی بوده و به هیچ وجه با تقصیر منطبق با موازین فقهی و حقوقی تطبیق داده نشده است زیرا این مهم ،  نه در تخصص و نه در صلاحیت ما کارشناسان است فلذا  تعیین و تشخیص اینکه این مسئولیت شما ضمان آ ور نیز می باشد یا خیر ، با مقام محترم قضایی میباشد   

2 – بسیاری از مهندسین محترم ناظر ، در اعتراض به نظر کارشناسان ، در مسئول دانستن آنان ، اظهار می دارند که ما ناظر مقیم نیستیم که به همه امورات ایمنی تسلط داشته باشیم ، این عزیزان توجه داشته باشند که  مستند استنباط مسئولیت مهندسین محترم ناظر تو سط کارشناسان  بررسی کننده حوادث کاری ، ماده 7 آیین نامه حفاظتی کارگاههای  ساختمانی است که چنین مقرر می دارد:

«ماده 7: هرگاه مهندسان ناظر در ارتباط با نحوه اجرای عملیات ساختمانی ایراداتی مشاهده نمایند که احتمال خطر وقوع حادثه را در برداشته باشد، باید فوراً مراتب را همراه با راهنمایی ها و دستورالعمل های لازم، کتباً به کارفرما یا کارفرمایان مربوطه اطلاع داده و رونوشت آن را به واحد کار و امور اجتماعی محل و مرجع صدور پروانه ساختمان تسلیم نمایند. کارفرما موظف است فوراً کار را در تمام یا قسمتی از کارگاه که مورد ایراد و اعلام خطر واقع شده متوقف و کارگران را از محل خطر دور و اقدامات مقتضی در مورد رفع خطر بعمل آورد.»

همانگونه که ملاحظه می گردد در این مقرره اشاره ای به مقیم بودن و یا مقیم نبودن  این عزیزان ننموده است  

البته اینجانب در بسیاری از نوشتارخود خدمت کارشناسان بررسی کننده حوادث کاری عرض نموده ام که در فرایند بررسی حوادثی که پای ناظر به میان است (منظور صِرفا ً در ارتباط با مقررات ایمنی در راستای جلوگیری از حوادث کاری است و نه دیگر وظایف مهندسین ناظر) حتما ً به این مهم توجه داشته باشند که فاصله زمانی بین زمان بروز حادثه تا  آخرین بازدید ناظر به آن میزان باشد که عدم نظارت ناظر ، قانونا ً و متعارفا ً قابل استنباط باشد و نکته حایز اهمیت دیگر اینکه اگر کاری باید با اجازه آنان شروع شود ولی بدون اطلاع آنان انجام شده را نیز مد نظر داشته باشند البته به شرطی که مهندس ناظر ،  نظارت متعارف و لازمه را انجام داده باشد

 مطالب بالا ،  نظر کارشناسی اینجانب در دخالت دادن و یا دخالت ندادن  مهندسین ناظر در تعیبن اشخاص مسئول در حوادث کاری نبوده و صِرفاً پاسخی به سؤال مهندس محترم ناظر می باشد

کارشناس غلامرضابخارایی

تماس با من  : gh.bokharaei@gmail.com

سؤال :

مهندس بخارایی با عرض احترام ، ببخشید ، من در یک آزمایشگاه کار می کنم که موقع کار ناگهان کمرم گرفت ، میشه لطف کنید که اینجور مواقع چه می شود

پاسخ :

سؤال کننده محترم ، متوجه سؤال شما نمی شوم که منظور شما از اینکه «چه می شود» چیست ، لذا صَرفنظر از منظور شما و نیز درصورتیکه عارضه ایجاد شده ، از مصادیق حوادث کاری در محیط کاری شما تشخیص داده شود ، موارد زیر به اطلاع رسانیده می شود

همانگونه که همواره در نوشتار خود آورده ام

«هر حادثه ای ویژگی های خاص خود را دارد ، بنابراین کارشناس در فرایند بررسی هر حادثه ای ، ابتدا باید عللی را که بروز حادثه متأثر از آنها بوده است را احراز نماید وآنگاه به این مهم بپردازد که علل مذکور ناشی از انجام فعل و یا ترک فعل و به عبارت دیگر بی احتیاطی و یا بی مبالاتی چه اشخاصی بوده است ودر نهایت ،درصورت وم ، میزان درصد تأثیر پذیری بروز حادثه را از علل احراز شده مورد ارزیابی قرار دهد»

بنابراین تا جزئیات حادثه به شرح گفته شده در بالا احراز نشود ، هر گونه اظهارنظر، یک نظر کارشناسی نخواهد بود

در اینجا توجه مطالعه کنندگان این مطلب را به مواد۱۲۶ و ۱۲۸و ۱۳۱از آیین نامه ایمنی  آزمایشگاه ها جلب می نمایم

آیین نامه ایمنی آزمایشگاه ها

ماده 126- فضای کار به لحاظ ارگونومی به نحوی طراحی شده باشد که باعث خستگی مفرط افراد در حین کار نگردد.

آیین نامه ایمنی آزمایشگاه ها

ماده 128- برای جلوگیری از عوارض ارگونومیک باید مواد، امکانات، ابزارآلات و تجهیزات به نحو مناسب در دسترس باشند.

آیین نامه ایمنی آزمایشگاه ها

ماده 131- از صندلی هایی که مطابق اصول ارگونومیک طراحی شده استفاده گردد.

کارشناس غلامرضابخارایی

تماس با من : gh.bokharaei@gmail.com

در ماده۹۱قانون کار برای کارگران نیز دو وظیفه مقررگردیده است اول اینکه آنان مم به استفاده ونگهداری از وسایل حفاظتی و بهداشتی و فردی میباشند و دوم اینکه مم به اجرای دستورالعملهای مربوطه کارگاه نیز میباشند بنابراین در بررسی حوادث ناشی از کار باید دقت کافی وتوجه دقیقی به عمل آورد تا مشخص گردد که کارفرما به چه میزان از وظایف تعریف شده برای وی در ماده ۹۱ قانون کار را به مرحله اجرا گذاشته و درصورتیکه مشخص گردد به علت ناکافی بودن اجرای وظایفش حادثه رخ داده است آنگاه با دقت نظرو بررسی دقیق اینکه کارگر نیز تا چه اندازه ای نسبت به وظایف تعریف شده برای وی در ماده قانونی بالا در برابر اقداماتی که کارفرما صورت داده متعهدانه عمل نموده است ،‌ میزان تأثیر پذیری بروز حادثه را از تخلفات هر دو مشخص نموده در این صورت در راستای جلوگیری از تضییع حقوق هر کدام از آنان می توان در تعیین میزان تأثیر پذیری بروزحادثه از خطا های آنان، استنتاج واستنباط کارشناسی نسبتا ً درستی داشت

 کارشناس غلامرضابخارایی

تماس با من :

آدرس ایمیل : gh.bokharaei@gmail.com

ارایه هرگونه رهنمودومشاوره ،  در زمینه حوادث کاری ومسئولیت اشخاص رایگان است

 توجه داشته باشیم  ، زمانی که موضوع صادر نمودن پرمیت  برای انجام کاری ، در ارتباط  با اینکه آیا مقررات ایمنی مربوط به آن کار در نظر گرفته شده است  یا خیر ،  مطرح است ، معنی و مفهوم آن این است که اجازه انجام کاری را صادر می نماییم  که از نظر مقررات ایمنی  ، همه جوانب در نظر گرفته شده است به عبارت دیگر ،  یعنی اینکه ، انجام کار مذکور که  اجازه انجام آن داده شده است  ، هیچ گونه مغایرتی با قوانین و مقررات ایمنی مرتبط با آن کار ، ندارد ، پس یادمان باشد که توجه نمودن همه جانبه به پرمیتی که صادر می شود از اهمیت ویژه ای برخورداراست

 کارشناس غلامرضابخارایی

تماس با من :

آدرس ایمیل : gh.bokharaei@gmail.com

ارایه هرگونه رهنمودومشاوره ،  در زمینه حوادث کاری ومسئولیت اشخاص رایگان است

کارگران عزیز ، توجه داشته باشید که اگر از وسایل حفاظتی و بهداشتی و فردی که کارفرما در اختیار شما قرار می دهد نگهداری واستفاده ننمایید و نیزدستورالعمل های مربوطه کارگاه را اجرا نکنید و حادثه ای رخ دهد ، به میزانی که کارشناس ، بروز حادثه را از خطای شما تشخیص دهد به همان میزان مسئولیت متوجه خود شما خواهد بود

ماده ۹۱قانون کار:

«کارفرمایان ومسئولان کلیه واحد های موضوع ماده ۸۵ این قانون مکلفند بر اساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تأمین حفاظت وسلامت وبهداشت کارگران در محیط کار ،وسائل وامکانات لازم را تهیه ودراختیار آنان قرار داده وچگونگی کاربرد وسائل فوق الذکر را به آنان بیاموزند ودر خصوص رعایت مقررات حفاظتی وبهداشتی نظارت نمایند ۰ افراد مذکور نیز مم به استفاده ونگهداری از وسائل حفاظتی وبهداشتی وفردی واجرای دستورالعمل های مربوطه کارگاه میباشند »

کارشناس غلامرضا بخارایی

___________________________

  آدرس وب سایت        http://masouliat.ir/

 آدرس وبلاگ          http://bokharaei.blog.ir/

___________________________

آدرس کانال تلگرام :

  https://telegram.me/bokharaey

 __________________________

  انتشار مطالب با ذکر منبع بلامانع است

حوادث کاری زیادی را بررسی نموده ام که حادثه در هنگام تعمیرو یا نظافت دستگاهها رخ داده است ، ودر پاسخ به این سؤال ، که چرا حسب مقررات مربوطه ،  دستگا ه را به طور اطمینان بخش خاموش ننموده اید ،  گفته میشود که ماهیت کار به گونه ای است که نمی شود دستگاه را خاموش نمود

به اطلاع شما برسانم ، که اولا ً طبق ماده 26 آیین نامه حفاظت  بهداشت عمومی در کارگاه ها  که چنین مقرر میدارد:

ماده 26: قبل از شروع به تعمیر و نظافت و روغنکاری ماشین ها باید بطور اطمینان بخشی آنها را متوقف ساخت .

لذا همانگونه که ملاحظه می نمایید از جمله مواردی که باید دستگاه را به طور اطمینان بخش خاموش نمود ، هنگام تعمیر و نظافت  آنها می باشد

اما اینکه اظهار می گردد که ماهیت کار به گونه ای است که نمی توان ماشین را خاموش کرد ، استحضار داشته باشید که در اینگونه مواقع باید تدابیر ایمنی لازم و مناسب ، به گونه ای اتخاذ گردد که احتمال بروز حادثه به هیچ وجه وجود نداشته باشد ، کما اینکه ماده 32 آیین نامه ایمنی در صنایع شیشه چنین مقرر می دارد:

ماده 32- در صورت عدم امکان توقف ماشین به لحاظ فنی در هنگام روغن کاری، تعمیر و نظافت قسمت های خطرناک لازم است از ابزار و روش های مناسب به گونه ای استفاده شود که کارگر از منطقه خطر دور نگهداشته شود.

همانگونه که ملاحظه می فرمایید ، دراینگونه مواقع ، در صورت عدم امکان توقف ماشین به لحاظ فنی ،  مقرره مذکور ، کارفرما را مکلف به اتخاذ تدابیر ایمنی ، مبنی براینکه از ابزار و روش های مناسب به گونه ای استفاده شود که کارگر از منطقه خطر دور نگهداشته شود، می نماید

نتیجه اینکه ، در هر صورت  ، تدابیر ایمنی باید به گونه ای اتخاذ گردد که کارگر در معرض خطر نباشد ، اینکه هنگام تعمیر و نظافت دستگاهها ، امکان خاموش کردن آنها نبوده است ، رافع مسئولیت کارفرمایان ، در راستای اتخاذ تدابیر ایمنی مناسب با شرایط نیست

کارشناس غلامرضا بخارایی

سؤال :

 ✅ گاهی وقت ها کارهایی پیش می آید که کارگر مربوطه باید از عینک استفاده کند ،بنابراین چون گاه گاهی این موضوع پیش می آید لذا ما چند عدد عینک مناسب خریده و در انبار گذاشته و به کارگران مربوطه هم سپرده شده که در صورتیکه کار مربوطه را خواستند انجام دهند که زدن عینک لازم است بروند و از انبار عینک بگیرند که در یکی از روز های کاری ، همان کاری پیش آمده که زدن عینک لازم بوده است ولی کارگر جهت انجام کار به انبار نرفته و عینک نگرفته است که متأسفانه از ناحیه چشم مصدوم شده است آیا در این شرایط ما مقصریم

پاسخ:

 ✅ جنابعالی و دیگر همکاران شما به این مهم توجه داشته باشید که هر کارگری در هنگام انجام هر کاری ، باید مجهز به وسایل حفاظت فردی مناسب با آن کار باشد و قطعا ً مستحضر هستید که قوانین و مقررات ، کارفرما را مکلف به اجرای مقررات ایمنی مربوطه نموده است کما اینکه در ارتباط با همین موضوع که مطرح نموده اید که از مصادیق وسایل حفاظت فردی است ، مواد 2و6 از آیین نامه وسایل حفاظت فردی چنین مقرر می دارد :

ماده2ـ کارفرما مکلف است وسایل حفاظت فردی متناسب با نوع و محیط کار و مخاطرات احتمالی را به تعداد کافی تهیه و به صورت رایگان در اختیار کارگران قرار دهد.

ماده6 ـ کارفرما باید بر استفاده صحیح کارگران از وسایل حفاظت فردی نظارت کامل داشته باشد.

 لذا وسایل مذکور باید در اختیار کارگران بوده و کارفرمانظارت کامل (لطفا ً به عبارت  «نظارت کامل» توجه نمایید) بر استفاده صحیح از وسایل مذکور توسط کارگران داشته باشد

 بنابراین ، اینکه وسایل حفاظت فردی را تهیه و در انبار گذاشته و تشخیص زمان استفاده از آنها را موکول به تشخیص کارگر نمایید ، در واقع این امر منطبق با مفاد مندرج در مقررات ایمنی و وظایف تعریف شده برای کارفرما نیست و به هیچ عنوان مفهوم نظارت کامل که چه عرض کنم ، اصلا ً مفهوم نظارت را نمی توان از این عملکرد استنباط نمود

نکته حایز اهمیت اینکه در هیچ یک از مقررات مربوطه این معنا استنباط نمی گردد که کارگر قبل از شروع به کاری ، خود را با وسایل حفاظت فردی مناسب موجود در انبار مجهز کرده و آنگاه به کار بپردازد بلکه با اِعمال نظارت صحیح باید ترتیبی اتخاذ گردد که کارگران قبل از شروع به هرکاری ، مجهز به وسایل حفاظت فردی مرتبط با آن کار شده باشند که این مهم ، وجود وسایل مذکور را در اختیار آنان و نیز نظارت کارفرما را می طلبد 
بنابراین سیستم نظارتی در کارگاه باید به گونه ای اِعمال گردد که تجهیز کارگران به وسایل حفاظت فردی مرتبط با نوع کار ، منوط به اقدام و تشخیص خود کارگرنباشد

کارشناس غلامرضا بخارایی

سؤال:جناب مهندس بخارایی بنده مالک و کارفرمای یک پروژه ساختمانی در حال ساخت هستم  که اجرای عملیات ساختمانی خود را به چند پیمانکار به پیمان داده ام که  به علت بی احتیاطی پیمانکاری که اجرای عملیات جوشکاری را به عهده گرفته بود  ، از بالا تیر آهن سقوط نموده و بر روی کارگرپیمانکاری که حفر یک حلقه چاه را به پیمان گرفته بود برخورد نموده است و کارشناسان مراهم چند درصد مسئول دانسته اند و در نظریه کارشناسی خود اظهار داشته اند که من نظارت نکرده ام سؤال من از جنابعالی این است ، وقتی که من کارها را به پیمانکاران داده ام دیگر چه نظارتی کنم من که از آنها کار بلدتر نیستم که در کار آنها نظارت کنم آیا این کاریعنی مقصر کردن من به علت عدم نظارت با توجه به اینکه کار را به پیمانکاران کاربلد سپرده ام و به هیچ عنوان اطلاعات و تخصص آنها را ندارم منطقی  و قانونی می باشد

 پاسخ :

البته شما در سؤال خود مشخص ننموده اید که کارشناسان محترم شما را به چه استناد  قانونی مسئول شناخته اند ولی به طور کلی جهت اطلاع شما و دیگر عزیزانی که تحت عنوان صاحب کارویا کارفرما (به معنای صاحب کار) دراجرای پروژه های ساختمانی فعالیت دارند موارد زیر را به اطلاع می رسانم

 طبق ماده  9 آیین نامه ایمنی امور پیمانکاری مصوب 89/3/5 که چنین مقرر میدارد

«کارفرما مکلف است با توجه به قوانین و آیین نامه های موجود و مفاد فی مابین بر عملکرد ایمنی پیمانکاران خود نظارت نماید »

 لذا مقرره مذکوربعضا ً  مستند استنباط تعدادی از کارشناسان ، تکرار می کنم تعدادی از کارشناسان ، برای مسئول دانستن صاحب کارقرار میگیرد ، همانگونه که عرض کردم ،  هستند کارشناسانی که این مقرره را در ارتباط با کارگاه های ساختمانی معمولی ، که صاحب کار ،  منزل مسی خود را برای ساخت به پیمانکار و پیمانکاران می دهد اِعمال نمی کنند و زمانی این مقرره را لحاظ می نمایند که صاحب کاردر پروژه ساختمانی   با امکانات و اشخاص ذیصلاح نظارتی ، بوده و کار را به پیمان داده است  

ولی درارتباط با حادثه مطرح شده توسط شما ، نظر شما و دیگر اشخاصی که این مطلب را مطالعه مینمایند به چند نکته قانونی که حایز اهمیت است جلب می نمایم

طبق ماده 5 آیین نامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی که مقرر می دارد:

«هر گاه صاحب کار اجرای قسمت های مختلف عملیات ساختمانی خود را به پیمانکاران مختلف محول نماید هر پیمانکار در محدوده پیمان خود مسئول اجرای مقررات این آیین نامه خواهد بود و پیمانکارانی که به طور همزمان در یک کارگاه ساختمانی مشغول فعالیت هستند با ید در اجرای مقررات مذکور همکاری نمایند و صاحب کار مسئول ایجاد هماهنگی بین آنها خواهد بود»

لذا مشاهده میفرمایید که در  ماده5  آیین نامه مذکورشما مکلف به نظارت نشده اید ولی مکلف به هماهنگی هستید یعنی اینکه وقتی شما کارها را همزما ن به  چند پیمانکار می دهید  مسئول هماهنگی بین آنها بوده تا با بی برنامگی آنها موجبات بروز حادثه برای کارگران یک دیگر را فراهم نیا ورند

سئوال اینجاست که چرا آیین نامه مذکور ، شما را که صاحب کار هستید  مسئول هماهنگی کرده است

ماده6همین آیین نامه چنین مقرر می دارد :

«هر گاه پیمانکار اصلی اجرای قسمت های مختلف عملیات ساختمانی را به پیمانکار یا پیمانکاران دیگر محول نماید هر پیمانکار جزءدر محدوده پیمان خود مسئول اجرای مقررات این آیین نامه بوده و پیمانکار اصلی مسئول نظارت و ایجاد هماهنگی بین آنها خواهد بود »

بنابراین مشاهده میفرمایید که اگر شما به جای اینکه اجرای کار را کُلا ً خود به عهده بگیرید به یک پیمانکار می دادید و آن پیمانکار اصلی ، کارها را به دیگر پیمانکاران جزء می داد، خود ایشان مسئول نظارت و هماهنگی بود و به همین علت است که در ماده4همین آیین نامه چنین می خوانیم 

«هر گاه صاحب کار اجرای کلیه عملیات ساختمانی را از ابتدا تا پایان کار را کلا ً به یک پیمانکار محول نماید ، پیمانکار مسئول اجرای مقررات این آیین نامه در کارگاه خواهد بود»

بنابراین وقتی شما بدون واسطه پیمانکار اصلی ، که قطعا ً از تخصص کاری برخوردار است ، انجام این گونه عملیات را به عهده می گیرید باید پاسخگوی خلا ء وجودی یک کار بلد هم باشید که فقدان وی بستر شرایط نا ایمن را تشدید خواهد نمود

لذا با توجه به جمیع مطالب عنوان شده و حسب مستفاد از مقررات مذکورمتأثر بودن بروزحادثه از آنچکه شما به آن دست یازیده اید می تواند برای تعدادی از کارشناسان قابل استنباط باشد

در خاتمه توجه داشته باشید  که موارد ذکر شده در ارتباط با پاسخ به  سؤال شما می باشد و بدیهی است که تأثیرپذیری بروز حادثه  از بی احتیاطی و بی مبالاتی دیگر اشخاص مرتبط با حادثه ، منظر نظر بوده و مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت و تصمیم نهایی در ارتباط با تعیین مقصر و یا مقصرین حادثه با مقام محترم قضایی است

کارشناس غلامرضا بخارایی

بیمه گزاران محترم ، یعنی عزیزانی که بیمه نامه می خرید و در بیمه نامه اسم شما به عنوان «بیمه گزار» نوشته شده است ، آگاه باشید ، اینکه حادثه دیده کارگر شما باشد و یا پیمانکار شما ،   در ارزیابی مسئولیت اشخاص در قبال حادثه دیدگان در محل و موضوع فعالیتی  که شما بیمه کرده اید  ، در بسیاری از مواقع فرق خواهد کرد

 بنابراین از روی دلسوزی و یا به هرعلت دیگر ، اگر مصدوم  پیمانکار شما بود ، به کارشناس نگویید که بنده خدا کارگر من بود ، با توجه به و ظایف تعریف شده برای کارفرما ، بعد ها ممکن است برای اینکه پذیرفته ایدکه کارگر شما بوده است ، تاوان سنگینی بپردازید ،  به جای این حرف ها ، از ابتدا یک بیمه نامه ای بخرید که اَشکال متفاوت مسئولیت هایی را که درمحل و فعالیت مورد بیمه ، ممکن است ایجاد شود ، پوشش دهد

 البته بارها و بارها در نوشتار خود عرض کرده ام که مهمترین  و مؤثر ترین راه کار ،  در حل این معضل ، این است که نمایندگی های محترم  شرکت های بیمه گر ، با اَشکال مختلف مسئولیت ها ، در انواع متفاوت قراردادها و فعالیت ها ، به خوبی  آشنا بوده  و آنگاه بیمه گزار را از پوشش های مناسب با محل و فعالیت موردبیمه آگاه سازند

همه ما باید ، مرتب و بدون وقفه ، در ارتباط با کاری که انجامش را به عهده گرفته ایم ، از دانایان آن رشته و کار بپرسیم ، بخوانیم ، تحقیق کنیم و هرگز خسته نشویم

کارشناس غلامرضا بخارایی

مسئولین محترم ایمنی ، توجه داشته باشید ، زمانیکه شما در کارگاه ، شاهد انجام عملی نا ایمن باشید و بی توجه از کنار آن گذر نمایید ، این عمل شما مغایر با وظایف تعریف شده برای شما درآیین نامه بکارگیری مسؤل ایمنی در کارگاه ها ، به ویژه بند11از شرح وظایف مذکور است که چنین مقرر میدارد:

« شناسایی اعمال ناایمن به جهت ایراد تذکرات و تشویق و ایجاد انگیزه مناسب برای اعمال و رفتار ایمن در کارگران و پیشنهادات لازم در این خصوص به کارفرما»

اما شما کارفرمایان محترم ، مستحضر باشید که ارج نهادن و قدرت بخشیدن  به جایگاه مسئولین ایمنی ، مؤثرترین گامی است که  شما در راستای صیانت از نیروی انسانی  در کارگاه تحت امرتان برمیدارید و آگاه باشید که تبعات صوری بودن مسئولین ایمنی در کارگاه ها ، بروز حوادث کاری ناگواری را  در پی خواهد داشت که این حوادث ، آلام و دردها ورنج هایی را به دنبال خواهد داشت که نه تنها گریبانگیر آنانی که دچار حادثه می شوند و نیز  خانواده آنان خواهد شد بلکه قطعا ً  شما را نیز در بر خواهد گرفت

پس حضورفعال و مؤثر مسئولین ایمنی را در کارگاه ها جدی بگیریم

کارشناس غلامرضا بخارایی

درماده 19قانون کارشناسان رسمی دادگستری چنین می خوانیم

« اظهار نظر کارشناسی باید مستدل و صریح باشد وکارشناسان رسمی مکلفند نکات و توضیحاتی که برای تبیین نظریه ضروری است و یا توسط شورای عالی کارشناسان مشخص می‌گردد به طور کامل در آن منعکس نمایند. کارشناس رسمی موظف است در حدود صلاحیت خود نظر کارشناسی را به طور کتبی و در مهلت مقرر به مراجع ذیربط تسلیم و نسخه‌ای از آن راتا مدت حداقل پنج سال بعد از تاریخ تسلیم نگهداری نماید.»

هماگونه که ملاحظه می فرمایید ماده 19 قانون کارشناسان رسمی دادگستری  دو ویژگی مهم برای نظریه کارشناسی تعریف نموده است

1 - مستدل باشد

2 -  صریح باشد

 در معنی مستدل چنین آورده اند ، دلیل آورده شده ،اثبات کرده با دلیل وبرهان

به جرئت میتوان گفت که هیچ ویژگی وخصیصه ای به اندازه مستدل بودن نظرکارشناس به آن غنا وقوت واقتدار و صلابت نمیبخشد ، شالوده هر نظر کارشناسی که بر مبنای استدلال قوی و برهانی روشن پایه ریزی شده باشد از وجاهت بیشتری بر خوردار بوده ومیدان را برای استدلال دیگران در رد نظریه وی تنگتر میسازد

ماده ۱۹۴ قانون آئین دادرسی مدنی دلیل را اینگونه تعریف مینماید که «دلیل عبارت از امری است که اصحاب دعوا برای اثبات یا دفاع از دعوا به آن استناد منمایند» با این تعریف که در قانون آمده قابل استنباط است که در واقع اینکه نظر کارشناس با ید مستدل باشد یا به عبارت دیگر اثبات کرده با دلیل باشد یعنی نظر کارشناسی وی مبتنی براموری باشد که درواقع آن امور دلایلی باشند که هم مثبتّ استنتاج نظر کارشناسی از پردازش آنچه که در راستای اجرای قراربه دست آورده، باشند ونیز محملی دردفاع از نظرکارشناسی وی در صورت وم قرارگیرندو در واقع آنچه که از مجموعه تعاریفی که از دلیل در متون مختلف آمده اینگونه استنباط میگرددکه دلیل در واقع باید کاشف از امری قطعی باشد به همین لحاظ است که با توجه به اهمیتی که نظرات کارشناسی در تصمیم گیری های قضایی دارند لذا این نظرات کارشناسی باید مستدل بوده واین مستدل بودن، برای مقام قضایی کاشف از قطعی بودن آنچه که کارشناس به آن رسیده باشد تا در تصمیم گیری خود اقناع وجدان ونیز به علم لازم که موردنیاز است برسد

کارشناس غلامرضا بخارایی

همه ما کارشناسان بررسی کننده حوادث کاری ، باید به یک نکته مهم توجه داشته باشیم و آن اینکه اگر قانونگذار ،  در راستای جلوگیری از بروز حادثه ، در ارتباط با انجام یک کار خاص  و یا در ارتباط باکار با یک دستگاه خاص ، مقرراتی را  وضع نمود و اتفاقا ً حسب تصادف ، حادثه ای در هنگام انجام کار و یا کار با دستگاه دیگری رخ داد که هیچ سنخیت و تشابه و ارتباطی با آن کار و دستگاهی که قانونگذار برای آنها مقرراتی را وضع نموده است نداشت  ، ولی اگر مقررات مربوط به آنها  رعایت می گردید اتفاقی هنگام انجام آن کا ر و یاهنگام  کار با دستگاه اخیر الذکر رخ نمی داد ،  نباید آن مقررات مستند استباط ما در استناد مسئولیت به اشخاص قرار گیرد ،بلکه باید به دنبال مقررات ایمنی  مربوط  به همان کار و یا دستگاه  بوده و درصورت عدم وجو د چنین مقرراتی  باید به دنبال مقررات مربوط به کار و دستگاه های مشابه که قابل تعمیم به  کار و دستگاه مربوط به حادثه  باشد، باشیم  ، درغیر اینصورت ، باید با استدلال قوی و صریح و موجه و منجز ، دلایلی را ارایه کنیم که استناد مسئولیت به اشخاص مرتبط با حادثه رخ داده ،  عرفا ً و عقلا ً مسموع باشد

 مثالی عرض کنم

 طبق مقررات ، در مواردی که نوع کار طوری است که خطراتی برای چشم کارگران وجود دارد ،  بایدعینک های مخصوص مناسب با کار در دسترس کارگران گذاشته شود حال فرض بفرمایید که کارگری   از کنار دستگاهی که اپراتورآن دستگاه  باید مجهز به عینک حفاظتی باشد عبور می کند و پلیسه ای به چشم وی اصابت می کند

 در اینجا دیگر نباید مقرره مربوط به کار با آن دستگاه مستند استنباط استناد مسئولیت قرار گیرد  بلکه باید به دنبال مقرره ای باشیم مبنی بر اینکه اطراف این دستگاهها به گونه  ای پوشش داده شود که پلیسه ها به اطراف پرتاب نشود وقس علی هذا

کارشناس غلامرضا بخارایی

 حادثه ای را بررسی می کردم که یکی از علل مؤثر در بروز حادثه برای کارگر  ، بی احتیاطی همکارش بود

 عزیزانی که بیمه نامه مسئولیت مدنی  حرفه ای کارفرما در قبال کارکنان صادر می‌فرمایید ،  از کارفرمایان بخواهید که حتماً کلوز « اهمال غیر عمدی کارکنان در قبال یکدیگر » را خریداری نمایند ، و شما کارفرمایان محترم ، حتماً خرید کلوز مذکور را فراموش نفرمایید ، غفلت در خرید این کلوز ، بعضاً  زندگی یک کارگر زحمتکش را به نا بودی می کشد

کارشناس غلامرضا بخارایی

 سؤال:

 کارگری هنگام تمیز کردن لباس کارش با باد در تعمیر گاه  ،  توجه نکرده و حواسش نبوده  شیلنگ باد به طرف کارگر دیگری گرفته شده و آن کارگر حادثه دیده  است ،  کارگری که حواسش نبوده است چقدر مقصر است

 پاسخ :

 تعیین مقصر با مقام محترم قضایی است

 اما در رابطه با این حادثه ، با استناد به ماده ۱۶ آیین نامه ایمنی در تعمیرگاه های وسایط نقلیه که چنین مقرر می دارد:

 ماده 16- استفاده از هوای فشرده برای نظافت قطعات خودرو، ابزار و سطوح کار و لباس کار ممنوع است.

 با توجه به اینکه  اجرای این مقرره ، برای همین است که چنین حوادثی رخ ندهد ، چه برای خود کارگری که لباسش را با هوای فشرده تمیز می‌کند و چه برای دیگر کارگران به علت اشتباه ناخواسته او ، بنابراین  علت اصلی این حادثه عدم اجرای مقرره بالا در کارگاه است

کارشناس غلامرضا بخارایی

سؤال:

اگربرای گذاشتن وبرداشتن قطعه کار به زیر پرس  به کارگران انبرک داده شود و کارگری از آن استفاده ننماید وهنگامی که قطعه کاررا زیر پرس گذاشته پایش روی پدال حفاظ داررفته و پرس عمل کند و دچار حادثه شوداینکه کارگرازانبرک استفاده ننموده است و دقت نکرده و پایش را روی پدال فشرده و حادثه رخ داده است جناب مهندس بخارایی نظر جنابعالی در خصوص مسئولیت کارفرما و کارگردر این حادثه چه می باشد

 پاسخ :

 با استناد به ماده 55 آیین نامه و مقررات حفاظتی پرس ها (پرسکاری سرد فات)  مصوب   75/2/8

که چنین مقرر می دارد:

«از پدال پایی فقط در صورتی استفاده شودکه پرسکار به طور اطمینان بخشی  حفاظت شده باشد مانند هنگام استفاده  از قالب های محفوظ»

و با توجه به اینکه در اینگونه مواقع پرس باید به سیستم فرمان دوشستی که همزمان عمل نماید مجهز باشد یعنی راه اندازی پرس هنگامی صورت گیرد که هر دو شستی با هم فشرده شود تا به هیچ عنوان هنگام عمل پرس دست کارگر در منطقه خطرقرارنگیرد

ماده  15 آیین نامه مقررات حفاظتی پرس ها (پرس کاری سرد)   -  راه  اندازی  دودستی  Two Hands Tripping Devices

راه اندازی دو دستی به وسیله‎ای اطلاق می شود که جهت انجام عمل پرس نیاز به فشار همزمان با هر دو دست پرسکار دارد. به طوری که در هنگام پایین آمدن ضربه زن، دست‎های اپراتور را از منطقه خطر دستگاه دور نگاهدارد. این وسایل راه اندازی می‎توانند به صورت برقی یا هوای فشرده یا مکانیکی عمل نمایند.

 و نیز مستندا ً به بنداز 2ماده 143آیین نامه مذکور که چنین مقرر می دارد

«این ابزارها (منظور  همان انبرکی که سئوال کننده اظهار داشته ) نبایستی به هیچ وجه جایگزین روش های حفاظ گذاری منطقه عمل پرس ها شوند»

بنابراین از نقطه نظر کارشناسی اینجانب، کارفرما به علت عدم رعایت مقررات ذکر شده مسئول میباشد

اما عدم استفاده از انبرک توسط کارگر نیز نیز بی تأثیر در بروز حادثه نبوده است زیرا کارگر نیز با استناد به ماده 91 قانون کار مکلف به اجرای دستورالعمل های کارگاه نیز می باشد که کارشناس بررسی کننده حادثه بنا به استنباطی که از بررسی ها و بازدید میدانی و دیگر تحقیقات کارشناسی خود که به عمل آورده حاصل می نماید باید میزان تأثیر پذیری بروز حادثه را ازعلل مذکور مورد ارزیابی قرار دهد

نکته مهمی که در ارزیابی میزان تأثیر پذیری بروز حادثه از عدم استفاده ازانبرک توسط کارگران  ، باید مدنظر باشد این است که اساسا ً، نظارت صورت گرفته ازسوی کارفرما در راستای استفاده کارگران از انبرک تحویل داده شده به آنان به چه میزان بوده است

ماده ۹۱قانون کار:

«کارفرمایان ومسئولان کلیه واحد های موضوع ماده ۸۵ این قانون مکلفند بر اساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تأمین حفاظت وسلامت وبهداشت کارگران در محیط کار ،وسائل وامکانات لازم را تهیه ودراختیار آنان قرار داده وچگونگی کاربرد وسائل فوق الذکر را به آنان بیاموزند ودر خصوص رعایت مقررات حفاظتی وبهداشتی نظارت نمایند ۰ افراد مذکور نیز مم به استفاده ونگهداری از وسائل حفاظتی وبهداشتی وفردی واجرای دستورالعمل های مربوطه کارگاه میباشند »

کارشناس غلامرضا بخارایی

آئین نامه حفاظت در مقابل خطرات وسایل انتقال نیرو

ماده  1: تمام  قطعات  متحرک  خارجی  موتورها و وسائلی  که  برای  انتقال  نیرو بکار می رود و همچنین  کلیه  قسمت های  خطرناک  ماشین ها که  در حال  کار می باشند باید دارای  حفاظ  باشند مگر وقتی  که  ساختمان  ماشین  طوری  باشد که  تصادم  اشیا و یا اشخاص  با قطعات  متحرک  غیر ممکن  باشد.

***************************************

 در مقرره مذکور به این نکته مهم باید  توجه نمود که عدم وجود حفاظ  برروی قسمت های متحرک ماشین ها ، زمانی پذیرفته می شود  که ساختمان  ماشین ،  طوری  باشد که  تصادم  اشیا و یا اشخاص  با قطعات  متحرک  ، غیر ممکن  باشد.  تکرار می کنم غیر ممکن باشد ، بدیهی است که شکل و فرم  و دیگر مشخصات حفاظ ها ، با توجه به محلی که باید نصب گردند ، می تواند متفاوت باشد ، نکته حایز اهمیت ، مناسب بودن نوع حفاظ  است که در هر شرایطی مانع از بروز حادثه گردد

کارشناس غلامرضا بخارایی

سؤال :

 آقای مهندس بخارایی،   در کارگاه ، کارگرانی داریم که پرسکار می باشند ، اپراتور دستگاه پرس هستند ، بعضا ً از آنان می خواهیم که با دستگاه تراش کار کنند ، در واقع شغل آنان کار با دستگاه پرس است ، ضرورتا ً کاری پیش می آید ،  میخواهیم که با دستگاه تراش کار کنند ، بیمه مسئولیت مدنی هم داریم ، حالا اگر اتفاقی برای آنان هنگام کار با دستگاه تراش بیفتد ، جزو کار غیر مرتبط  است ، یعنی باید کلوز کار غیر مرتبط را خریده باشیم

 پاسخ

 سؤال کننده عزیز ،  توجه داشته باشید که استنباطات و برداشت های متفاوتی را در شرکت های بیمه گر شاهد بوده ام  ، فلذا ضروری است که جهت رفع این ابهام   ، موضوع  رابا کارشناسان  و مسئولین مرتبط  ، درهمان شرکت بیمه گری که بیمه  نامه مسئولیت را خریده اید در میان گذاشته و سؤال بفرمایید  ، زیرا در صورت بروز حادثه آن شرکت بیمه گر است که باید جبرا ن خسارت و پرداخت غرامت نماید ، نه پاسخ من به سؤال شما

 اما از نقطه نظر کارشناسی اینجانب  ، به عنوان کارشناس ارزیاب بیمه مرکزی در این رشته ، خیر ، کار غیر مرتبط نیست ، هر کاری که مرتبط و مستتر در فرایند «موضوع فعالیت بیمه شده  » باشد کار غیر مرتبط تلقی نمی شود و در این جا توجه شما را به «بند 6 از ماده 2 آیین‌نامه شماره 80 - شرایط عمومی بیمه مسئولیت مدنی حرفه‌ای کارفرما در قبال کارکنان» جلب می نمایم

6 - کار موضوع بیمه: هر نوع وظیفه شغلی که بر حسب ارجاع کارفرما، کارکنان موظف به انجام آن هستند.

در خاتمه مجددا ً ، به لحاظ تجربه ای که در برداشت های گوناگون از تعاریف کلوز ها توسط شرکت های بیمه گر دارم ، سفارش اکید می نمایم که قبل از بروز حادثه با کارشناسان و مسئولین مرتبط با موضوع ، در شرکت بیمه گری که بیمه نامه ابتیاع فرموده اید م نموده و یقین حاصل نمایید

کارشناس غلامرضا بخارایی

سؤال :

مهندس بخارایی ، من کارفرمای کارگاه هستم که در کارگاه یک دستگاه پرس داریم و به اپراتور آن دستگاه ، انبرک داده ام که قطعه کار را با آن به زیر پرس بگذارد و بردارد،حالا اگراین  اپراتور از این ابزاراستفاده نکند و حادثه رخ دهد ، تکلیف چیه ؟  کارفرما  مسئولیت داردیا خیر؟

پاسخ :

مستندا ً به بنداز 2ماده 143 از آیین نامه و مقررات حفاظتی پرس ها (پرسکاری سرد فات)  مصوب   75/2/8  که چنین مقرر می دارد

«این ابزارها (منظور  همان انبرکی که شما در اختیار کارگر گذاشته اید ) نبایستی به هیچ وجه جایگزین روش های حفاظ گذاری منطقه عمل پرس ها شوند»

بنابراین در صورت بروز حادثه ، آنچکه برای کارشناس ذیصلاح بررسی کننده حادثه ، مورد توجه خواهد بود مقررات ایمنی مرتبط و مناسب با ایمن نمودن دستگاه پرس شما ست و آنگاه به مقوله خطای کارگر مبنی بر عدم استفاده از ابزاری که در اختیار او گذاشته اید خواهد پرداخت

 اما در ارزیابی تأثیر پذیری بروز حادثه از خطای کارگر  ، نظر به اینکه ماده 91  قانون کار مصوب  69/8/29،  کارگران را نیز مم به استفاده و نگهداری از وسایل حفاظتی وبهداشتی فردی و اجرای دستورالعملهای مربوطه کارگاه می نماید ، بنابراین  کارشناس بررسی کننده حادثه ، بنا به استنباطی که از بررسی ها و بازدید میدانی و دیگر تحقیقات کارشناسی خود که به عمل آورده است ،حاصل می نماید ، باید میزان تأثیر پذیری بروز حادثه را ازاین خطای کارگر نیزمورد ارزیابی قرار دهد

کارشناس غلامرضا بخارایی

___________________________

  آدرس وب سایت        http://masouliat.ir/

 آدرس وبلاگ          http://bokharaei.blog.ir/

___________________________

آدرس کانال تلگرام :

  https://telegram.me/bokharaey

 __________________________

  انتشار مطالب با ذکر منبع بلامانع است

سؤال :
 

ما درکارگاه ، چند دستگاه پرس پدالی داریم و پدال همه آنها هم حفاظ دارد ، مشکلی که نداریم

پاسخ :

من نمی دانم منظور شما از « اینکه مشکلی که نداریم » یعنی چه  ، به هر حال توجه شما را به ماده 55 از آیین نامه و مقررات حفاظتی پرس ها (پرسکاری سرد فات)  مصوب   75/2/8 جلب می نمایم

ماده  55-  از پدال  یا کنترل  پایی  فقط  در صورتی  استفاده  شود که  پرسکار بطور اطمینان  بخشی  حفاظت  شده  باشد مانند هنگام  استفاده  از قالب های  محفوظ .

کارشناس غلامرضا بخارایی

___________________________

  آدرس وب سایت        http://masouliat.ir/

 آدرس وبلاگ          http://bokharaei.blog.ir/

___________________________

آدرس کانال تلگرام :

  https://telegram.me/bokharaey

 __________________________

  انتشار مطالب با ذکر منبع بلامانع است

سؤال :

آقای مهندس بخارایی ، دستگاه های پرس در کارگاه ما ، دوشستی است ، بعضی وقت ها ، کارگران ، علیرغم تذکر داده شده ، یکی از شستی ها را می بندند  و با یک شستی کار می کنند ، اگر حادثه بشود آیا کارفرما مسئول است؟

پاسخ :

با استناد به مواد 15و38  آیین نامه و مقررات حفاظتی پرس ها (پرسکاری سرد فات)  مصوب   75/2/8 که چنین مقرر می دارند

ماده  15 آیین نامه مقررات حفاظتی پرس ها (پرس کاری سرد)   -  راه  اندازی  دودستی  Two Hands Tripping Devices

راه اندازی دو دستی به وسیله‎ای اطلاق می شود که جهت انجام عمل پرس نیاز به فشار همزمان با هر دو دست پرسکار دارد. به طوری که در هنگام پایین آمدن ضربه زن، دست‎های اپراتور را از منطقه خطر دستگاه دور نگاهدارد. این وسایل راه اندازی می‎توانند به صورت برقی یا هوای فشرده یا مکانیکی عمل نمایند.

ماده  38-  سازندگان  و استفاده  کنندگان  هر دستگاه  پرس  قدرتی  مشترکاً مکلفند به وسیله  طرح  و تعبیه  وسایل  و تجهیزات  حفاظتی  که  در این  آئین نامه  مقرر داشته  امکان  وقوع  حوادثی  نظیر حوادث  گفته  شده  در مواد 34 و 36 را از بین  ببرند.

بنابراین به جهت اینکه شستی های فرمان دودستی همزمان عمل نمی نمایند و زمینه برای تخلف کارگر مبنی بر بستن یکی از شستی ها فراهم است ، به استناد مواد 35 و38 آیین نامه مذکور و نیز با توجه به وظایف تعریف شده برای کارفرما ، در ماده 91 قانون کار مصوب  69/8/29 ، مسئولیت کارفرما در بروز حادثه  به علت عدم رعایت مقررات ایمنی مربوطه ، قابل استنباط است

لازم به ذکر است ،  درصورتیکه برای کارشناس بررسی کننده حادثه ، مسجل گردد که انجام این عمل نا ایمن وخلاف مقررات توسط کارگر، مبنی بر بستن یکی از شستی ها ،  به مدتی تداوم داشته است که عدم نظارت کارفرما قابل استنباط باشد و از آنجائیکه  این عدم نظارت ، منطبق با وظایف تعریف شده برای کارفرما در ماده 91  قانون کار مصوب  69/8/29،نخواهد بود ، بنابراین این امر نیز ، بر میزان مسئولیت کارفرما خواهد افزود

از سوی دیگر ، درراستای ارزیابی مسئولیت کارفرما در اینگونه حوادث ، ماده 171 آیین نامه فوق الاشاره  نیز، باید منظر نظر کارشناس  قرار گیرد

ماده  171-  بایستی  از روش های  غیرایمن  و شتاب دهنده  عملیات  اجتناب  گردد تا افزایش  آهنگ  کار به منظور کسب  درآمد بیشتر و بالمال  خستگی  بدنی ، کارگر پرسکار را در معرض  خطرات  حوادث  ناشی  از شتاب  زدگی  قرار ندهد.

اما در ارزیابی تأثیر پذیری بروز حادثه از خطای کارگر  ، نظر به اینکه ماده 91  قانون کار مصوب  69/8/29،  کارگران را نیز مم به استفاده و نگهداری از وسایل حفاظتی وبهداشتی فردی و اجرای دستورالعملهای مربوطه کارگاه می نماید ، بنابراین  کارشناس بررسی کننده حادثه ، بنا به استنباطی که از بررسی ها و بازدید میدانی و دیگر تحقیقات کارشناسی خود که به عمل آورده حاصل می نماید ، بویژه با لحاظ نمودن تذکرات داده شده از سوی کارفرما ، باید میزان تأثیر پذیری بروز حادثه را ازاین خطای کارگر نیزمورد ارزیابی قرار دهد

کارشناس غلامرضا بخارایی

___________________________

  آدرس وب سایت        http://masouliat.ir/

 آدرس وبلاگ          http://bokharaei.blog.ir/

___________________________

آدرس کانال تلگرام :

  https://telegram.me/bokharaey

 __________________________

  انتشار مطالب با ذکر منبع بلامانع است

در هنگام بررسی حادثه ، حادثه دیده همراه ما در داخل کارگاه آمده  تا توضیحات لازم مربوطه را بدهد ، بارها شاهد بودیم که از ما جدا شده و به طرف همکارانش رفته  ، حال  و  احوال و دیده بوسی می کند یا اینکه یکهویی دستش را به طرف قسمتی از دستگاه دراز می کند و می گوید که من ابتدا این شستی را زدم و یا اینکه دستم را اینجا گذاشته بودم  و امثال اینها

خدا نکند که در اینگونه مواقع حادثه ای رخ دهد ، البته خدا کند که در هیچ زمانی هیچ حادثه ای برای شخصی رخ ندهد ، بحث من در ارتباط با زمان کارشناسی  خودمان می باشد

 عزیزان همکار ، حتما ً یادمان باشد که ما ، حادثه دیده را بویژه حادثه دیده ای که اخراج هم شده باشد ، هرگز همراه خود و تحت اختیار خودمان به داخل کارگاه نبریم ،  بلکه از همان ابتدا بخواهیم که  حادثه دیده از بدو ورود به کارگاه ، همرا ه با یک نماینده  تام الاختیار  از سوی کارفرما همراه ما باشد و ما را به قصد دیدار دوستانش ترک نکند ،  و  زمانیکه در ارتباط با حادثه توضیح می دهد ،  هیچ کاری نکند و به هیچ چیزی دست نزند و اگر لازم شد که در باز سازی صحنه عملی صورت گیرد ، از نماینده تمام الاختیار کارفرما که همراه ما هست بخواهیم که عمل مربوطه  ، با حفظ همه مقررات ایمنی مرتبط با آن کار ، توسط شخصی شاغل و آگاه و ماهر و مسلط  به آن کار صورت پذیرد و خود ما نیز مواظب باشیم که انجام آن کار موجبات بروز حادثه ای را فراهم نیاورده و همه جوانب ایمنی مربوطه ، در حین بازسازی صحنه حادثه  ، در نظر گرفته شده است

پس از اتمام کار شناسی، حادثه دیده توسط نماینده کارفرما به طرف درب خروجی کارگاه هدایت گردد

کارشناس غلامرضا بخارایی

وسیله حفاظت فردی: وسیله ای است که برای حذف تماس مستقیم با عوامل زیان آور محیط کار و تقلیل اثرات مخاطره آمیز در محل کار توسط فرد استفاده می شود.

نکته مهمی که در تعریف بالا باید به آن توجه شود این است که در تعریف وسیله حفاظت فردی ،  استفاده از آنها  «  برای حذف تماس مستقیم با عوامل زیان آور محیط کار و تقلیل اثرات مخاطره آمیز در محل کار » می باشد ، به واژه «تقلیل» توجه فرمایید ، لذا نتیجه گرفته می شود که در راستای ایجاد شرایط کاملا ً ایمن در محیط کار  ، علاوه بر تحویل وسایل حفاظت فردی مناسب با نوع کار به کارگران ، بایدنسبت به  رعایت  واجرای مقررات ایمنی در ارتباط با حفاظ دستگاهها و اقدام لازم به عمل آید

کارشناس غلامرضا بخارایی

 اگر در فرایند بررسی یک حادثه ،  با مسایل و موارد تخصصی برخورد کرده که مستم اشراف وتسلط به یک یا چند  تخصص خاص بوده که خود را فاقد آنهایافتیم و تداوم بررسی حادثه را مستم حضور دیگر متخصصین در امور مربوطه ،  همراه خودمان دانستیم  ، حتماً مرجع ارجاع دهنده کارشناسی را مطلع و تقاضای حضور دیگر کارشناسان متخصص در  امور مربوطه را ، در کنار خودمان در فرایند بررسی حادثه ، داشته باشیم

 به طور مثال ، اگر سقفی فرو می ریزد ، ممکن است ، عللی فنی و تخصصی زیادی ، مؤثر در  این فرو ریختن سقف بوده که متأثر از بی احتیاطی و بی مبالاتی اشخاصی باشد که احراز آنها در تخصص کارشناسان عمران باشد و من غلامرضا بخارایی که تخصص این امور را ندارم و فقط اکتفا به این عبارت کنم که « عدم مقاومت کافی  سقف ، علت این حادثه اعلام می گردد» قطعا ً خطای بسیاری از اشخاص مغفول خواهد ماند و در نتیجه بار مسئولیت دیگرانی که  بروز حادثه متأ ثر از خطای آنان نیز بوده است را از دوششان برداشته و بر دوش دیگر اشخاص می گذاریم

کارشناس غلامرضا بخارایی

___________________________

  آدرس وب سایت        http://masouliat.ir/

 آدرس وبلاگ          http://bokharaei.blog.ir/

___________________________

آدرس کانال تلگرام :

  https://telegram.me/bokharaey

 __________________________

  انتشار مطالب با ذکر منبع بلامانع است

پرونده ایی را مطالعه می کردم که اجرای کاری به یک پیمانکار واگذار شده بود ، در مرحله ای از اجرای همان کاری که پیمانکار،  متخصص اجرای آن  بوده است  ، به صاحب کار گفته بود که کار برای من متری نمی صَرفَد و باید به صورت روزمزدی باشد ، صاحب کار هم قبول کرده بود و اتفاقا ً در این مرحله که پیمانکار به صورت روز مزدی برای صاحب کار، کار می کرده ، حادثه ای رخ داده است که منجر به مصدومیت پیمانکار می گردد و کارشناس محترم ، مصدوم را کارگرِ صاحب کار تشخیص داده و در تخصیص مسؤلیت مبتنی بر عدم رعایت مقررات ایمنی از سوی صاحب کار و بی احتیاطی حادثه دیده ، مراتب را از منظر بررسی  حادثه  کارگری و کارفرمایی که برای یک کارگر معمولی رخ داده است  مورد ارزیابی قرارداده بود

ما کارشناسان بررسی کننده حوادث کاری ، در بررسی اینگونه حوادث ، باید توجه داشته باشیم که  ، درست است که در زمان بروز حادثه ، مصدوم کارگر روز مرد صاحب کار بوده  است و نه پیمانکار، ولی فراموش نکنیم که این ما هستیم که در ارزیابی میزان تأثیر پذیری بروز حوادث از علل احراز شده ، باید تمام جوانب فنی و تخصصی امر را لحاظ کنیم ، و به این مهم توجه داشته باشیم که حادثه دیده  تا دیروز پیمانکاری مجرب و مسلط و متخصص امر بوده است ولی حالا فقط به جهت اینکه کاربه صورت پیمانکاری برای او صَرف نمی کرده است  لذا کار مورد نظر، یعنی همان کاری که اجرا کننده ، متخصص انجام آن بوده است ، از پیمانکاری به صورت روز مزد  در آمده است ، بنابراین  ارزیابی و تجزیه و تحلیل تأ ثیر پذیری بروز حادثه از بی احتیاطی وی ، در کاری که متخصص آن کار بوده است نباید  با همان مختصات و مشخصه هایی  مورد سنجش قرار گیرد که  ارزیابی بی احتیاطی یک کارگر معمولی مورد سنجش قرار می گیرد ، صِرف اینکه در زمان بروز حادثه ، کارگر بوده است و نه پیمانکار ، نافی مسئولیت او در رعایت  احتیاط ،  در حد یک متخصص ، در انجام آن کار، نیست ، بدیهی است که درارتباط با دیگر علل مؤثر دربروز حادثه که قانونگذار مسئولیت اجرای آنهارا ، متوجه دیگر اشخاص حقیقی و حقوقی نموده است در جای خود محفوظ است

کارشناس غلامرضا بخارایی

در بررسی اینگونه حوادث ، در صورت عدم تحویل کفش ایمنی به کارگران ، مستند استنباط ما کارشناسان درخصوص مسئولیت کارفرما در ارتباط با تحویل کفش مناسب با نوع کار به کارگران دو مقرره ذیل می باشد :

ماده66 آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاهها مصوب 1338/6/14 : برای کارگرانی که موقع کار در معرض سقوط اجسام قرار دارند باید کفش حفاظتی و کلاه مخصوص حفاظتی از ف و یا ماده سخت دیگری که قابل اطمینان باشد تهیه شود.

ماده48 آئین نامه وسایل حفاظت فردی مصوب 90/3/21 :کارگرانی که احتمال سقوط اجسام سنگین روی انگشتان پای آن ها وجود دارد، باید از کفش یا چکمه با سرپنجه ایمنی استفاده نمایند.

درارتباط با دو مقرره بالا باید به یک نکته توجه شود و آن این است که در بررسی حادثه ای که مصدومیت صِرفا ً از ناحیه انگشتان پا مطرح است  ، اشاره به  ماده48 آئین نامه وسایل حفاظت فردی کفایت می کند و مستند استنباط قرار دادن ماده66آ ئین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاه ها موضوعیتی ندارد ، اما اگر حادثه به گونه ای بود که علاوه بر مصدومیت از ناحیه انگشتان پا ، احتمال صدمه دیدن سر حادثه دیده هم می رفت ، ماده66آ ئین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاه ها باید مستند استنباط مسئولیت کارفرما قرارگیرد

در خاتمه

 معروض می دارد که بدیهی است دو مقرره بالا در ارتباط با تحویل کفش ایمنی به کارگر  میباشد و در فرایند بررسی حادثه ، تأثیر پذیری بروز حادثه از تمامی علل و خطاهای احتمالی اشخاص، منظر نظر کارشناس خواهد بود

سؤال:

جناب بخارایی ، من کارفرمای یک شرکت هستم و بارها به کارگران گفته بودم که هنگام کار با مته از دستکش استفاده نکنید  ، یکی از کارگران هنگام کار با دستگاه مته ، دستکش داشته و حادثه دیده و کارشناس مرا به علت عدم نظارت مقصر اعلام کرده است ، من باید چه کار می کردم

پاسخ:

اینکه کارشناس محترم ، به چه استنادی شما را مسئول دانسته است نمی دانم ، اما شما و همکاران شما ، در این ارتباط  ، به نکاتی که در زیر آورده می شود توجه بفرمایید

با توصیفی که شما به عمل آورده اید ، با استناد به ماده 61 آئین نامه وسایل حفاظت فردی مصوب 90/3/21  که چنین مقرر می دارد :

ماده61 ـ استفاده از دستکش حفاظتی برای کارهایی که احتمال درگیری آن با قطعات متحرک ماشین آلات وجود دارد، ممنوع است.

و با استناد به مواد 3و6 آیین نامه فوق الاشاره که چنین مقرر می دارد :

ماده3ـ کارفرما مکلف است کاربرد صحیح و مراقبت از وسایل حفاظت فردی را به کارگران آموزش دهد.

ماده6 ـ کارفرما باید بر استفاده صحیح کارگران از وسایل حفاظت فردی نظارت کامل داشته باشد.

بنابراین ، اینکه شما به کارگران بگویید که هنگام کار با مته از دستکش استفاده نکنید ولی آنان را به حال خودشان رها کنید ، این عمل شما منطبق با آنچکه از مواد 3و6 آیین نامه مذکور مستفاد می شود نیست فلذا مسئولیت شما ، مبنی بر عدم نظارت براجرای آنچکه ماده 61 آیین نامه وسایل حفاظت فردی مقرر کرده است از سوی کارگران  ، قابل استنباط است

در خاتمه معروض می دارد که در صورت احراز تأثیر پذیری بروز حادثه از عدم رعایت مقررات کارگاه از سوی کارگرونیزعدم توجه ایشان به تذکر شما ، بدیهی است که ارزیابی میزان این تأثیر پذیری بروز حادثه  از این خطای کارگر نیز ، مورد توجه کارشناس خواهد بود

کارشناس غلامرضا بخارایی

 از آنجائیکه در عصری که درآن  به سرمی بریم گستردگی انواع و اشکال مختلف ماشین آلات صنعتی و تحولات سریع درابداع و اختراع آنها واختلاف در نحوه کاربا آنها و اجزاء سازنده آنها به قدری سریع است که نبایدتدوین و تصویب مقررات و آیین نامه ها ی مربوطه رابا ذکر نام هر دستگاه وتعیین حفاظ های آن ونحوه کار ایمن با آنرابا ذکر ریزه کاریهای مربوطه انتظار داشت مگراینکه درواقع دستگاه جدید هیچ گونه تطابقی با دستگاههای قبلی نداشته و مقررات ویژه خود را بطلبد لذا کارشناس باید از دانش و بینش و آگاهی  وتجربه کافی در امر کارشناسی ارجاع شده به وی برخوردارواشراف کافی ولازم به مقررات مربوط به موضوع کارشناسی را داشته باشد تا  ماشین آلاتی را که از نحوه کارکرد ومشخصات فنی ونیز ویژگی های مشابهی بر خوردارهستند واز نقطه نظر کارشناسی میتوانندموضوع حکم مقررات ایمنی مشابهی باشند رامشخص نموده وآنگاه  با استدلال قوی کارشناسی  مبنی براینکه (بنا به دلایلی که اعلام مینماید) دستگاه مورد نظرازمصادیق موضوع حکم ماده ۰۰۰ از آئین نامه ۰۰۰ است ،ضوابطی را که با رعایت نشدنش وقوع حادثه محقق گردیده تبیین نماید و اگر چنین چیزی نیز مقدور نگردید باید در نظرکارشناسی  وی تعیین  خطای جزایی وانتساب آن به اشخاص (حقیقی و حقوقی) برشالوده و اساس و بنیانی نهاده شده باشدکه عرفا ً مقبول افتاده وغیر قابل انکار باشد 

مخلص کلام اینکه آنچه که حائز اهمیت میباشد مستدل بودن نظرکارشناسی است زیرا به جرئت میتوان گفت که هیچ ویژگی وخصیصه ای به اندازه مستدل بودن نظرکارشناس به آن غنا وقوت واقتدار و صلابت نمیبخشد

کارشناس غلامرضا بخارایی

از جمله مواردی که در انتساب تقصیر به کارفرما که همیشه زمینه ساز اعتراضات شدیدی از سوی کارفرمایان بوده است مسئله مقصر نمودن آنان به علت عدم نظارت میباشد و همانگونه که ملاحظه می گردد در ماده 91 قانون کار مرزی برای این نظارت تعریف نشده است بنابراین بستر ارایه نظرات کارشناسی و استنباطات گوناگون  کارشناسی را برای کارشناسان فراهم می آورد که در اینجا لازم است که بسیار مختصر جهت تبیین موضوع به آن پرداخته شود

با عنایت به تعریف نظارت که در واقع قانون گذار مراقبت کارفرما را در اجرای امور در کارگاه خواستار شده است بنابراین باید توجه داشت که  در صورتی عدم نظارت کارفرما قابل استنباط است که عدم رعایت نظامات دولتی مربوطه ویا انجام کارهای ناایمن در کارگاه به صورت روال در آمده که مدت زمان آن نیز به میزانی است که بتوان عدم نظارت کارفرما را استنباط نمودونیزدر صورت کوتاه بودن مدت زمان آن ، باز قابل استناد به عدم نظارت کارفرماباشد که مورد اخیرالذکرباید با استدلال قوی در نظرارایه شده توسظ کارشناس اثبات گردد و درصورتیکه کارفرما مدعی این امر گردد که نظارت کافی را به عمل آورده و این حادثه دیده بوده است که در غیاب وی رعایت مقررات لازم را ننموده است با توجه به اینکه ِاعمال نظارت از سوی وی امری وجودی است لهذا باید با ارایه مدارک لازم آن رااثبات نماید اما نباید از نظر دورداشت که بعضا ً ممکن است کاری صورت گرفته ولی مدرکی وجود ندارد اینجاست که  باید شگردهای خاص کارشناسی که ثمره مطالعه و تجربه ودانش و پژوهش و کنکاش های ما میباشد را در راستای احراز حقایق به کار گرفته تا حقی از کسی تضییع نگردد

بنابراین با توجه به موارد مذکور اگر کارفرما بتوانید ثابت نماید که نظارت کافی را اِعمال نموده و این کارگر بوده که در غیاب وی و نمایندگان وی سوء استفاده کرده و نظامات کارگاه را رعایت نکرده لذا این امر می تواند مانع از استنباط متأثر بودن بروز حادثه از عدم نظارت کارفرما باشد

اما اگرکارفرما ، فقط به گفتن اینکه مثلا ً هنگام کار با دستگاه دریل یا مته از دستکش استفاده نشود اکتفا کرده باشد و استفاده از دستکش هنگام کار با وسایل مذکور علیرغم دستور وی در کارگاه تداوم داشته باشد نظارتی را که قانونگذار مد نظر داشته به عمل نیاورده است و یکی از علل حادثه می تواند متأثر از این عدم نظارت بوده باشد  که  بایدمیزان تأثیر پذیری (درصد) بروزحادثه به علت عدم توجه کارگر به دستورکارفرما و عدم اجرای دستورالعمل های کارگاه  ،  توسط کارشناس مورد ارزیابی قرار گیرد زیرا کارگر نیزبا استناد به ماده 91 قانون کار  مکلف به اجرای دستورالعمل های کارگاه می باشد

در خاتمه توجه شما را به مواد 91  و 95 و تبصره 2 ماده 95 قانون کار جلب می نمایم

ماده ۹۱قانون کار:

«کارفرمایان ومسئولان کلیه واحد های موضوع ماده ۸۵ این قانون مکلفند بر اساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تأمین حفاظت وسلامت وبهداشت کارگران در محیط کار ،وسائل وامکانات لازم را تهیه ودراختیار آنان قرار داده وچگونگی کاربرد وسائل فوق الذکر را به آنان بیاموزند ودر خصوص رعایت مقررات حفاظتی وبهداشتی نظارت نمایند ۰ افراد مذکور نیز مم به استفاده ونگهداری از وسائل حفاظتی وبهداشتی وفردی واجرای دستورالعمل های مربوطه کارگاه میباشند »

ماده۹۵ قانون کار

: «مسئولیت اجرای مقررات وضوابط فنی وبهداشت کار برعهده کارفرما یا مسئولین واحد های موضوع ذکر شده در ماده ۸۵ این قانون خواهد بود۰ هر گاه براثر عدم رعایت مقررات مذکور از سوی کارفرما یا مسئولین واحد ،حادثه ای رخ دهد ، شخص کارفرما یا مسئول مذکور از نظر کیفری و حقوقی ونیز مجازاتهای مندرج در این قانون مسئول است»

 تبصره 2ماده 95قانون کار

 «چنانچه کارفرما یا مدیران واحدهای موضوع ماده ٨٥ این قانون برای حفاظت فنی وبهداشت کاروسایل و امکانات لازم را در اختیار کارگر قرار داده باشند و کارگر با وجود آموزشهای لازم وتذکرات قبلی بدون توجه به دستورالعمل و مقررات موجود از آنها استفاده ننماید کارفرما مسئولیتی نخواهد داشت. درصورت بروز اختلاف، رای هیات حل اختلاف نافذ خواهد بود.»

کارشناس غلامرضا بخارایی

سؤال:

من کارگر یک کارخانه بوده ام که هنگام کار در کارخانه دچار حادثه شده ام  و بازرس کار اداره کار مرا مقصر اعلام کرده است ،  من برای کارفرما کار می کرده ام ، عمدا ً که دچار حادثه نشده ام ، هنگام کار حادثه دیده ام ،آنوقت مقصر هم هستم؟

پاسخ:

در پاسخ به سؤال شما ،  به اطلاع شما می رسانم که صِرف کار کردن برای کارفرما در یک کارخانه ، کارگاه ساختمانی و.و دچار حادثه شدن دلیل بر مقصر بودن کارفرما نیست

بازرس  کار و یا هر کارشناس ذیصلاح دیگری  که حادثه را بررسی  می کند ، در صورتی می تواند کارفرما را مسئول حادثه  بداند که خطای کارفرما را به علت استنکاف از اجرای قوانین و مقررات مربوطه که مؤثر دربروز حادثه بوده است را در نظر کارشناسی خود اثبات نماید به عبارت دیگر رابطه سببیت ویا رابطه علیت بین حادثه رخ داده و خطای کارفرما را ثابت کند

درتوضیح بیشترو به زبان ساده تراینکه ، اگر چه شما در کارگاهی که برای کارفرمای خودتان کارمیکردید دچارحادثه شده ایداما این  دلیل نمی شود که کارفرما در بروز حادثه برای شما مقصر است مگر اینکه بازرس کار ویا هرکارشناس ذیصلاح ، در بررسی حادثه دلایلی و عللی  پیدا کند که حاکی از این باشد که کارفرمای شما مقرراتی را که قانونگذاراجرای آنها را برای او مقرر کرده به مورد اجرا نگذاشته ، همین باعث شده که شما دچار حادثه شوید و به عبارت دیگر، اگر کارفرمای شما به وظایف قانونی خود عمل می کرد شما دچار حادثه نمی شدید ویا بنا به دلایلی متقن و مستدل  بتوان رابطه ای قابل قبولی (رابطه سببیت - رابطه علیت) بین حادثه رخ داده برای شما و خطای کارفرما پیدا نمود ، البته در اینصورت هم  کارشناس باید با بررسی  و معاینه دقیق محل حادثه  و یا دستگاه مورد نظر و نیز استماع اظهارات مطلعین و شهود و طرفین و انجام دیگر تحقیقات کارشناسی لازم ، متأثر بودن بروز حادثه را از عللی که مربوط به خطای کارفرما  و نیز خطای احتمالی شما و یا دیگر اشخاص  بوده است ، مورد ارزیابی قرار دهد  

البته توجه داشته باشید که کارشناس صِرفا ً علل مؤثردر بروز حادثه و اینکه این علل ناشی از بی احتیاطی و یا بی مبالاتی کدام اشخاص بوده و نیز هر کدام از این علل به چه میزان در بروز حادثه تأثیر داشته است را مشخص می نماید و در نهایت تعیین مقصر با مقام محترم قضایی است

در خاتمه توجه شما عزیزان ،به موادقانونی زیر جلب می گردد

ماده   95 قانون کار:

مسئولیت اجرای مقررات و ضوابط فنی وبهداشت کار برعهده کارفرما یا مسئولین واحدهای موضوع ذکر شده در ماده 85 این قانون خواهد بود . هرگاه بر اثر عدم رعایت مقررات مذکور از سوی کارفرما یا مسئولین واحد ، حادثه ای رخ دهد ، شخص کارفرما یا مسئول مذکور از نظر کیفری و حقوقی و نیز مجازاتهای مندرج در این قانون مسئول است .

**********

 ماده 171قانون کار:

متخلفان از تکالیف مقرر در این قانون ، حسب مورد مطابق مواد آتی با توجه به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم به مجازات حبس یا جریمه نقدی و یا هر دو محکوم خواهند شد . درصورتیکه تخلف از انجام تکالیف قانونی سبب وقوع حادثه ای گردد که منجر به عوارضی مانند نقض عضو و یا فوت کارگر شود، دادگاه مکلف است علاوه بر مجازاتهای مندرج دراین فصل ، نسبت به این موارد طبق قانون تعیین تکلیف نماید

**********

 ماده 1 قانون مسئولیت مدنی

هر کس بدون مجوز قانونی عمداً یا در نتیجه بی‌احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگر‌که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه‌ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود‌می‌باشد.

**********

ماده 145 قانون مجازات اسلامی:

تحقق جرائم غیر عمدی، منوط به احراز تقصیر مرتکب است. در جنایات غیرعمدی اعم از شبه‌عمدی وخطای محض مقررات کتاب قصاص و دیات اعمال می‌شود.

تبصره- تقصیر اعم از بی احتیاطی و بی مبالاتی است. مسامحه، غفلت، عدم مهارت و عدم رعایت نظامات دولتی و مانند آنها، حسب مورد، از مصادیق بی احتیاطی یا بی مبالاتی محسوب می‌شود.

کارشناس غلامرضا بخارایی

 در هنگام بررسی حوادث در کارگاهها ، درصورت وجود فرم تکمیل شده گزارش اعلام حادثه که بعد از بروز حادثه در کارگاه تنظیم می شود را ملاحظه و مطالعه نماییم ، و اگر به هر دلیلی برگه مذکور در کارگاه وجود نداشت و اظهار گردید که برگه ها ، به ادارت وا ُرگان های ذیربط ارسال شده است و ما نسخه ای از آنرا برای خودمان نگه نداشته ا یم ، ضمن سفارش به مسئولین ذیربط که از این ببعد ضمن تنظیم  وارسال فرم مذکور به اُرگان های ذیربط و نگه داشتن نسخه ای از آن در کارگاه  ، درصورت تشخیص  وم مطالعه فرم مربوطه ، درپیگیری جهت دسترسی به آن و مطالعه مندرجات آن کوتاهی نکنیم

 به تجربه آموخته‌ام که بعضاً  مطالبی در فرم گزارش اعلام حادثه ، مندرج است که راه گشای بعضی از ابهامات خواهد بود

 یادمان باشد که از جمله مدارک مهمی که هنگام بررسی حوادث باید مورد توجه باشد ، مشاهده فیلم و عکس هایی است که ممکن است در ارتباط با حادثه وجود داشته باشد و درصورت عدم وجود اینگونه مدارک ، مسئولین مربوطه را در راستای تهیه و حفظ اینگونه مدارک راهنمایی کنیم

 درارتباط با استماع اظهارات شهود ، حتی المقدور ،  از آنان بطور جداگانه سؤال شود

 درخاتمه ، بدیهی  است که هنگام بروز حادثه ، اولویت   در انجام  اقدامات فوری و  لازم توسط مسئولین ذیربط   ،  در راستای کمک به حادثه دیده است

کارشناس غلامرضا بخارایی     

 ما کارشناسان بررسی کننده حوادث کاری باید توجه داشته باشیم که مهمترین موضوعی که  در فرایند بررسی حوادثی که  بی احتیاطی و یا بی مبالاتی حادثه دیده را نیز از علل مؤثر در بروز حادثه تشخیص می دهیم  ، درنظرگرفتن همه علل و عواملی است که  در محیط کار می توانند در بی احتیاطی و یا مبالاتی  سر زده ازکارگر حادثه دیده  در محیط کار تأثیر داشته باشند به عبارت دیگر و یا درتوضیح بیشتر اینکه وقتی یک کارگر در محیطی کار میکند که در آنجا آلاینده  و یا آلاینده هایی  مشهود است  که می تواند مؤثر درعدم تمرکز حواس کارگرباشد و یا اینکه این خطای کارگر(بی احتیاطی و یا بی مبالاتی) متأثرازاستنکاف کارفرما ازاجرای  وظایف و مقرراتی بوده که مکلف به اجرای آنها بوده است   مثل عدم آموزش و ، در اینصورت باید به این مهم توجه داشته باشیم  که در اینجا دیگر نمیتوان از کارگری که درآن شرایط  انجام وظیفه می نماید ، رعایت احتیاط را در حد  یک انسان متعارف انتظار  داشت فلذا باید میزان تأثیر پذیری بی احتیاطی و یابی مبالاتی کارگر را از شرایط ناایمن و موارد ذکر شده ، در ارزیابی تأثیر پذیری بروز حادثه از بی احتیاطی و بی مبالاتی وی  ، منظر نظر داشت

کارشناس غلامرضا بخارایی