سؤال:جناب مهندس بخارایی بنده مالک و کارفرمای یک پروژه ساختمانی در حال ساخت هستم که اجرای عملیات ساختمانی خود را به چند پیمانکار به پیمان داده ام که به علت بی احتیاطی پیمانکاری که اجرای عملیات جوشکاری را به عهده گرفته بود ، از بالا تیر آهن سقوط نموده و بر روی کارگرپیمانکاری که حفر یک حلقه چاه را به پیمان گرفته بود برخورد نموده است و کارشناسان مراهم چند درصد مسئول دانسته اند و در نظریه کارشناسی خود اظهار داشته اند که من نظارت نکرده ام سؤال من از جنابعالی این است ، وقتی که من کارها را به پیمانکاران داده ام دیگر چه نظارتی کنم من که از آنها کار بلدتر نیستم که در کار آنها نظارت کنم آیا این کاریعنی مقصر کردن من به علت عدم نظارت با توجه به اینکه کار را به پیمانکاران کاربلد سپرده ام و به هیچ عنوان اطلاعات و تخصص آنها را ندارم منطقی و قانونی می باشد
پاسخ :
البته شما در سؤال خود مشخص ننموده اید که کارشناسان محترم شما را به چه استناد قانونی مسئول شناخته اند ولی به طور کلی جهت اطلاع شما و دیگر عزیزانی که تحت عنوان صاحب کارویا کارفرما (به معنای صاحب کار) دراجرای پروژه های ساختمانی فعالیت دارند موارد زیر را به اطلاع می رسانم
طبق ماده 9 آیین نامه ایمنی امور پیمانکاری مصوب 89/3/5 که چنین مقرر میدارد
«کارفرما مکلف است با توجه به قوانین و آیین نامه های موجود و مفاد فی مابین بر عملکرد ایمنی پیمانکاران خود نظارت نماید »
لذا مقرره مذکوربعضا ً مستند استنباط تعدادی از کارشناسان ، تکرار می کنم تعدادی از کارشناسان ، برای مسئول دانستن صاحب کارقرار میگیرد ، همانگونه که عرض کردم ، هستند کارشناسانی که این مقرره را در ارتباط با کارگاه های ساختمانی معمولی ، که صاحب کار ، منزل مسی خود را برای ساخت به پیمانکار و پیمانکاران می دهد اِعمال نمی کنند و زمانی این مقرره را لحاظ می نمایند که صاحب کاردر پروژه ساختمانی با امکانات و اشخاص ذیصلاح نظارتی ، بوده و کار را به پیمان داده است
ولی درارتباط با حادثه مطرح شده توسط شما ، نظر شما و دیگر اشخاصی که این مطلب را مطالعه مینمایند به چند نکته قانونی که حایز اهمیت است جلب می نمایم
طبق ماده 5 آیین نامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی که مقرر می دارد:
«هر گاه صاحب کار اجرای قسمت های مختلف عملیات ساختمانی خود را به پیمانکاران مختلف محول نماید هر پیمانکار در محدوده پیمان خود مسئول اجرای مقررات این آیین نامه خواهد بود و پیمانکارانی که به طور همزمان در یک کارگاه ساختمانی مشغول فعالیت هستند با ید در اجرای مقررات مذکور همکاری نمایند و صاحب کار مسئول ایجاد هماهنگی بین آنها خواهد بود»
لذا مشاهده میفرمایید که در ماده5 آیین نامه مذکورشما مکلف به نظارت نشده اید ولی مکلف به هماهنگی هستید یعنی اینکه وقتی شما کارها را همزما ن به چند پیمانکار می دهید مسئول هماهنگی بین آنها بوده تا با بی برنامگی آنها موجبات بروز حادثه برای کارگران یک دیگر را فراهم نیا ورند
سئوال اینجاست که چرا آیین نامه مذکور ، شما را که صاحب کار هستید مسئول هماهنگی کرده است
ماده6همین آیین نامه چنین مقرر می دارد :
«هر گاه پیمانکار اصلی اجرای قسمت های مختلف عملیات ساختمانی را به پیمانکار یا پیمانکاران دیگر محول نماید هر پیمانکار جزءدر محدوده پیمان خود مسئول اجرای مقررات این آیین نامه بوده و پیمانکار اصلی مسئول نظارت و ایجاد هماهنگی بین آنها خواهد بود »
بنابراین مشاهده میفرمایید که اگر شما به جای اینکه اجرای کار را کُلا ً خود به عهده بگیرید به یک پیمانکار می دادید و آن پیمانکار اصلی ، کارها را به دیگر پیمانکاران جزء می داد، خود ایشان مسئول نظارت و هماهنگی بود و به همین علت است که در ماده4همین آیین نامه چنین می خوانیم
«هر گاه صاحب کار اجرای کلیه عملیات ساختمانی را از ابتدا تا پایان کار را کلا ً به یک پیمانکار محول نماید ، پیمانکار مسئول اجرای مقررات این آیین نامه در کارگاه خواهد بود»
بنابراین وقتی شما بدون واسطه پیمانکار اصلی ، که قطعا ً از تخصص کاری برخوردار است ، انجام این گونه عملیات را به عهده می گیرید باید پاسخگوی خلا ء وجودی یک کار بلد هم باشید که فقدان وی بستر شرایط نا ایمن را تشدید خواهد نمود
لذا با توجه به جمیع مطالب عنوان شده و حسب مستفاد از مقررات مذکورمتأثر بودن بروزحادثه از آنچکه شما به آن دست یازیده اید می تواند برای تعدادی از کارشناسان قابل استنباط باشد
در خاتمه توجه داشته باشید که موارد ذکر شده در ارتباط با پاسخ به سؤال شما می باشد و بدیهی است که تأثیرپذیری بروز حادثه از بی احتیاطی و بی مبالاتی دیگر اشخاص مرتبط با حادثه ، منظر نظر بوده و مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت و تصمیم نهایی در ارتباط با تعیین مقصر و یا مقصرین حادثه با مقام محترم قضایی است
کارشناس غلامرضا بخارایی
درباره این سایت